Patiënten ervaren minder medicatieproblemen na ziekenhuisopname als de apotheek na ontslag op huisbezoek komt. Dat blijkt uit recent verschenen onderzoek van SIR Institute for Pharmacy Practice and Policy in Leiden en ZONH bij twee apotheken in West-Friesland.

Er gaat veel mis in het medicatiegebruik na ontslag uit het ziekenhuis. Dat bleek al uit een eerdere pilot in 2020 waarin de farmaceutisch consulent van apotheek Stede Broec op huisbezoek ging bij ouderen. De gevonden problemen waren dusdanig ernstig dat er reden was voor vervolgonderzoek. In samenwerking met expertisecentrum voor farmaceutische zorg SIR in Leiden en Zorgoptimalisatie Noord-Holland (ZONH) is gekeken wat het effect van een huisbezoek door de apotheek is na ontslag uit het ziekenhuis bij ouderen.

Vergelijkend onderzoek

Het onderzoek liep van november 2021 tot juni 2022 bij Apotheek Stede Broec en Apotheek Kersenboogerd in West-Friesland. In een eerste groep ging de farmaceutisch consulent niet op huisbezoek, maar legde wel een controlebezoek af na drie weken. In een tweede groep kregen patiënten direct na ontslag een huisbezoek en na drie weken een controlebezoek. De gevonden problemen tijdens het controlebezoek na drie weken werden voor beide groepen met elkaar vergeleken om het effect van een huisbezoek direct na ontslag te bepalen.

 Veel problemen met medicatiegebruik na ontslag

De huisbezoeken waren niet voor niks. Bij het controlebezoek na drie weken werden er aantoonbaar significant minder problemen gevonden in de groep waarbij de farmaceutisch consulent wel direct na ontslag was langs geweest.  Tijdens de huisbezoeken direct na ontslag werden bij 24 van de 31 huisbezoeken (81%) één of meer problemen gevonden.
De problemen varieerden van mild tot ernstig, zoals potentieel gevaarlijke dubbelmedicatie of een totaal verlies van overzicht over het medicatiegebruik. Marloes Pieksma, farmaceutisch consulent bij apotheek Kersenboogerd die de ouderen thuis bezocht: “Patiënten gebruikten bijvoorbeeld nog medicatie die in het ziekenhuis gestopt was. Ook troffen we grote voorraden van medicatie bij mensen thuis aan waar de patiënt zelf compleet de regie over kwijt was.”  

Patiënten blij met bezoek

De patiënten zelf waren ook blij met het bezoek vanuit de apotheek. Zo goed als alle uitgenodigde patiënten stonden open voor een huisbezoek en op één na vonden alle patiënten het bezoek zinvol. De meeste patiënten gaven aan ook na een volgende ziekenhuisopname graag weer bezoek vanuit de apotheek te willen hebben.

Pieksma: “Een ziekenhuisopname kan een grote impact hebben op mensen en niet alle informatie wordt dan goed onthouden. Patiënten gaven aan het fijn te vinden dat iemand de tijd nam om de medicatie en het goed gebruik ervan door te nemen. Het vragen kunnen stellen en het luisterend oor werd erg gewaardeerd.”

Regionale uitbreiding

De West-Friese apothekerscoöperatie; CAWF en Apothekers Coöperatie Noord-Kennemerland en Kop van Noord-Holland; APCON, zijn naar aanleiding van de positieve resultaten met zorgverzekeraar VGZ in gesprek om de huisbezoeken over de regio’s uit te breiden. De coöperaties hopen in de toekomst de huisbezoeken aan inwoners in Noord-Holland-Noord aan te kunnen bieden.