Interview Frank Carlebur en Iris Schipper over het IZA Zaanstreek-Waterland
Het Integraal Zorgakkoord (IZA) is een samenwerkingsovereenkomst tussen zorgaanbieders, zorgverzekeraars, patiëntenorganisaties en de overheid, gericht op de toekomst van de zorg in Nederland. De ambitie is om de zorg betaalbaar, toegankelijk en kwalitatief hoogstaand te houden in een tijd van toenemende zorgvraag. In gesprek met Frank Carlebur en Iris Schipper, (regio-)adviseurs bij ZONH, bespreken we de integratie van het IZA in de regio Zaanstreek-Waterland, het proces van samenwerking en de uitdagingen die voor hen liggen.
Iris, kun je uitleggen hoe het IZA is ontstaan en waarom?
Iris: “Het IZA is geschreven door het ministerie van VWS en een groot aantal partijen in de zorg. Het is de werkagenda voor de zorg waarin alle zorg en welzijnspartijen samenwerken aan de maatschappelijke uitdagingen in de regio. De eerste taak voor de betrokken partijen was om in elke regio het zorgaanbod in kaart te brengen en specifieke regionale uitdagingen scherp te krijgen. Met de vergrijzing en het dalende aantal medewerkers in de zorg is het essentieel om te kijken naar transformaties om de zorgvraag op te vangen. We willen voorkomen dat er in de toekomst onvoldoende zorg geleverd wordt.”
Kun je iets vertellen over de rol van ZONH in dit proces?
Iris: “Sinds 1 mei is ZONH onderdeel van het ondersteuningsteam. We hebben taken van TwynstraGudde overgenomen, waaronder de uitwerking van de uitvoeringsagenda, maar we zijn ook nieuwe initiatieven gestart zoals de ontwikkeling van de huisstijl, zodat iedereen in de regio IZA Zaanstreek-Waterland herkent en we eenduidig communiceren. Ook hebben we ZonMw aanvragen geschreven en ingediend. Verder is er een communicatieplan opgesteld, het live gaan van de website en de publicatie van de eerste nieuwsbrief zijn hiervan al de eerste acties. Hoewel er nog veel uitdagingen voor ons liggen, zijn we erg trots op de fijne introductie binnen het ondersteuningsteam IZA Zaanstreek-Waterland en de zichtbare stappen die we met elkaar hebben gezet.”
Frank, hoe hebben jullie dit in de regio aangepakt?
Frank: “In Zaanstreek-Waterland was het de opdracht om de belangrijkste zorgvraagstukken te benoemen aan de hand van een regiobeeld. Dit is de basis voor het plan waarin we gezamenlijk bepalen wat nodig is om de problemen aan te pakken. Adviesbureau TwynstraGudde heeft hierin de eerste stappen gezet, door input op te halen van alle betrokken partijen, van zorg- en welzijnsorganisaties tot het sociaal domein.”
De plannen moeten natuurlijk ook uitgevoerd worden. Hoe hebben jullie dit georganiseerd?
Frank: “De afgelopen maanden is er in de regio hard gewerkt aan het opstellen van een uitvoeringsagenda. De regio liep er echter tegenaan dat dit erg lastig is zonder een duidelijke governance. Daarom zijn er bestuurlijke ambassadeurs aangesteld. We werken nu met een model waarbij bestuurlijke ambassadeur verantwoordelijk is voor één van de 7 prioritaire opgaven, zoals bijvoorbeeld ouderenzorg of mentale gezondheid. Daarnaast zijn er opgaveregisseurs die de uitvoeringsagenda’s verder uitwerken, in samenwerking met de ambassadeurs en betrokken organisaties voor het desbetreffende thema.”
Welke uitdagingen kwamen jullie tegen tijdens dit proces?
Iris: “Een van de grootste uitdagingen is de financiering van de initiatieven rondom het IZA. De bestuurlijke ambassadeurs spreken in het kernteam ook namens andere organisaties binnen hun domein en moeten tevens de relaties met de andere opgaven bewaken. Dit is een proces van geven, nemen en samenwerken aan het hoofddoel waarbij het inwonersperspectief centraal staat.
Frank vult aan: “Daarbij is het belangrijk dat men ziet wat we doen en wat we bereiken. Want ook na 2026 (looptijd IZA) zal er aandacht moeten zijn voor de opgave waar de regio voor staat.”
Kun je meer vertellen over de voortgang en de samenwerking binnen de regio?
Iris: “De samenwerking in de regio is echt verbeterd. Nu er een duidelijk programma als IZA is, zien we dat partijen verbinding zoeken en initiatieven beter op elkaar afstemmen. Een goed voorbeeld is de tafel die welzijn, sport en cultuur heeft georganiseerd, wat de samenwerking veel sterker maakt. Ook wordt veel geleerd van de ervaringen van G’oud. Een samenwerkingsverband gericht op de ouderenzorg in de regio. Het is belangrijk te leren van dergelijke successen, ze te behouden of te kopiëren.”
Wat zijn de volgende stappen?
Frank: “De uitvoeringsagenda vordert, deze is nooit klaar omdat initiatieven zich zullen blijven ontwikkelen en dat is ook goed. We zijn nu bezig de mogelijkheden te inventariseren op het vervolg van de uitvoeringsagenda je kunt hierbij denken aan de uitwerking en monitoring van de diverse initiatieven. Zodra er gestart wordt, moeten er de juiste prioriteiten gesteld worden waarbij ook gekeken wordt naar geschikte financiering voor de initiatieven. Het is een lopend proces en continue in beweging.”
Iris, wat maakt dit proces voor jou bijzonder?
Iris: “Wat ik erg mooi vind, is dat er nu een centraal orgaan is waar alle initiatieven in de regio in onder zijn gebracht. Dat geeft structuur en zorgt ervoor dat nieuwe initiatieven beter aansluiten bij de prioritaire opgaven. Zo ontstaan er geen losse, regionale initiatieven meer, maar wordt er echt samen gewerkt aan een sterk programma in de regio.”
Tot slot, wat zien jullie als de grootste uitdaging voor de toekomst?
Iris: “Er heeft al veel plaats gevonden, maar ik denk dat de grootste uitdaging nog voor ons ligt. De uitvoering van de initiatieven kost veel tijd en geld, en het vraagt een grote inzet van alle betrokken partijen. Het is belangrijk dat iedereen openstaat voor samenwerking en bereid is bij te dragen aan het grotere geheel.”
—————————————————————————————————————————————————–
Met de implementatie van het IZA in de regio Zaanstreek-Waterland lijkt de eerste stap naar een meer samenhangende zorginfrastructuur gezet. Frank en Iris benadrukken het belang van samenwerking en geven aan dat, hoewel de uitdagingen groot zijn, de betrokkenheid van alle partijen een goede basis vormt voor de toekomst.