Gezondheidzorg sluit vaak niet goed aan op mensen die moeite hebben met lezen en schrijven. Het Achterstandsfonds Noord-Holland en Krachtige Basiszorg Haarlem ondernemen actie om mensen die worstelen met taal passende zorgverlening te bieden.

Eén op de acht inwoners laaggeletterd
Volgens Stichting Lezen en Schrijven hebben in Nederland zo’n 2,5 miljoen mensen tussen de 16 en 55 jaar moeite met lezen, schrijven of rekenen. In Noord-Holland gaat het om 12,7 % van de inwoners in deze leeftijdspopulatie. Dat is één op de acht inwoners. Deze mensen kunnen vaak enigszins lezen, schrijven of rekenen, maar beheersen deze vaardigheden onvoldoende om goed mee te kunnen draaien in de samenleving.

Minder gezond
Laaggeletterden hebben vaak minder goede gezondheidsvaardigheden en zijn ongezonder. Ze hebben moeite om informatie over hun ziekte te begrijpen en hun weg te vinden in de zorg. Teksten in bijsluiters van medicijnen zijn bijvoorbeeld onbegrijpelijk en op websites vinden ze niet de informatie waar ze naar op zoek zijn. Ook zijn ze vaak onzekerder over hun behandeling en minder zelfredzaam. Schaamte zorgt ervoor dat mensen hun laaggeletterdheid verbergen. Dit maakt het moeilijk voor zorgverleners deze patiënten te herkennen en goed te helpen.

Noord-Hollandse initiatieven
Met name huisartsen in achterstandswijken hebben regelmatig te maken met patiënten die laaggeletterd zijn. Daarom biedt het Achterstandsfonds (ASF) Noord-Holland, in het kader van de week van Lezen en Schrijven van 7 -13 september, zorgprofessionals hulpmiddelen aan zoals een praktijkscan en trainingen om laaggeletterdheid te herkennen en te helpen.

Caro van Leeuwen is praktijkmanager bij Leonard Springer Huisartsen in Haarlem en vroeg een laaggeletterdheidscan bij het ASF aan voor haar praktijk. Caro: “Door de scan kijk ik met andere ogen naar onze praktijk. De wachtruimte voor de prikpost was bijvoorbeeld onduidelijk ingericht. Patiënten wisten niet waar ze moesten gaan zitten voor bloedafname. Ik heb nu rode stoelen neergezet, zodat het duidelijk is waar je moet plaatsnemen. Ook hebben we raambelettering aangebracht om de ingang van de praktijk zichtbaarder te maken. Als we iets willen veranderen in de praktijk, gebruik ik het advies van de scan als onderbouwing.”

Ook Krachtige Basiszorg Haarlem ziet met name veel lage gezondheidsvaardigheden in achterstandswijken en wil patiënten die kampen met taalproblemen beter in beeld hebben. Daarvoor zijn huisartsen, fysiotherapeuten, apothekers en sociaal werkers een campagne gestart om laaggeletterdheid bespreekbaar te maken.

Allard Wessels Boer, apotheker bij Schalkwijk Apotheek: “Het is belangrijk dat we ons bewust zijn van het feit dat veel mensen moeite hebben met lezen en schrijven. Mensen van verschillende leeftijden en met verschillende achtergronden. We roepen iedereen op om laaggeletterdheid bespreekbaar te maken en zo de schaamte die hiermee gepaard gaat weg te nemen en het taboe te doorbreken. Zo werken we samen aan passende gezondheidszorg.”