Ouderen blijven langer zelfstandig thuis wonen en door vergrijzing neemt het aantal ouderen toe. De apotheekzorg wordt complexer door patiënten met meerdere aandoeningen en chronisch gebruik van medicijnen. De farmaceutische zorg in de wijk moet daarom goed georganiseerd zijn zodat kwetsbare ouderen zelfstandig thuis op een juiste manier hun medicatie kunnen innemen.

Onjuist gebruik van geneesmiddelen door ouderen is een bron van zorg. Patiënten de uit het ziekenhuis ontslagen worden zitten vaak met vragen en onduidelijkheden als er veranderingen zijn in hun medicatie. Een persoonlijke benadering door op huisbezoek te gaan draagt eraan bij dat de patiënt zijn of haar medicatie voldoende op voorraad heeft met de juiste dosering en deze correct inneemt. Door gehoord en gezien te worden door de apotheek krijgen zij meer vertrouwen in hun medicatie, wordt juist gebruik van medicatie bevorderd en het aantal fouten in de inname verminderd. Juist gebruik van medicatie voorkomt onnodige zorg en vermijdbare ziekenhuisopnames.

Regionale situatie
Het rapport: “De apotheek op huisbezoek 2020”, heeft laten zien dat er veel onjuist gebruik van medicijnen plaats vindt door kwetsbare ouderen die uit het ziekenhuis of verpleeghuis met medicatie worden ontslagen. De inzet van een farmaceutisch consulent in de thuissituatie heeft in 69% van de gevallen (ernstige) fouten geconstateerd in de medicatie- inname door thuiswonende ouderen. In 4 gevallen was de situatie van dusdanige aard dat een mogelijke ziekenhuisopname is voorkomen.

De uitkomsten van dit rapport geven aanleiding voor vervolgonderzoek. Op basis van de bevindingen in de eerste pilot willen we:

• Een vervolgonderzoek doen in West-Friesland gericht op het verbeteren van medicatie inname bij kwetsbare ouderen waarvan de resultaten representatief zijn voor de doelgroep.
• Een kosten-baten analyse uitvoeren voor huisbezoek van een farmaceutisch consulent/ apotheker voor overweging van structurele financiering van deze dienstverlening.

Om een representatief onderzoek uit te voeren wordt samengewerkt met het SIR: Institute for Pharmacy, Practice and Policy in Leiden.

Doelstellingen

• Op 30-4-2022 is er een representatief onderzoek uitgevoerd naar het effect van thuisbezoeken door de apotheek op het aantal en type medicatiefouten onder kwetsbare ouderen van >65 jaar met polyfarmacie na ontslag uit het ziekenhuis. Waarbij het doel van de interventie (het thuisbezoek) is om een significante verbetering waar te nemen in juist gebruik van medicatie, de patiënttevredenheid over medicatiezorg te vergroten en zorggebruik t.g.v. fouten in de medicatie inname te verminderen.
• Op 30-4-2022 is een kosten-baten analyse uitgevoerd voor thuisbezoeken door een farmaceutisch consulent. De resultaten uit de interventie worden hierin meegenomen.

Meetindicatoren
Primaire uitkomstmaten

• Aantal en type medicatie gerelateerde problemen in de derde week na ontslag geconstateerd tijdens thuisbezoek door farmaceutisch consulent (interventiegroep en controlegroep).
• Zelfrapportage problemen bij medicatiemanagement d.m.v. vragenlijst patiënt in de derde week na ontslag (interventiegroep en controlegroep).

Secundaire uitkomstmaten

• Aantal en type medicatie gerelateerde problemen binnen 1 week na ontslag geconstateerd tijdens thuisbezoek (interventiegroep)
• Zelfrapportage problemen bij medicatiemanagement d.m.v. vragenlijst patiënt in de eerste week na ontslag (interventiegroep)
• Patiënttevredenheid met medicatiezorg in de derde week na ontslag
• Aantal en type interventies op basis van thuisbezoek binnen 1 week na ontslag (interventiegroep) en op basis van thuisbezoek in de derde week na ontslag (interventie- en controlegroep)
• Zorggebruik: Aantal en type apotheekcontacten /door de apotheek verleende zorg binnen 3 weken na ontslag (interventie- en controlegroep) en zorggebruik in de 3 weken na ontslag op basis van patiënt-rapportage (interventie- en controlegroep)